از مهمترین تغییرات شیمیایی برگ هنگام خشک شدن می توان از تجزیه کلروفیل ، هیدرولیز نشاسته و پروتئینهای برگ و همچنین کاهش نیکوتین نام برد .

برای خشک کردن برگ توتون از دو روش طبیعی و یا خشک کنهای الکتریکی می توان استفاده کرد .

خشک کردن برگهای توتون به روش طبیعی احتیاج به زمان طولانی (25 تا 40 روز) دارد . چگونگی استفاده از خشک کردن طبیعی در شرایط مختلف اقلیمی متفاوت است . در مناطق آفتاب خیز برای خشک کردن برگهای توتون از آفتاب استفاده می شود . در مناطق مرطوب برای خشک کردن برگها از اتاقک یا سالنهای مخصوصی که به این منظور تعبیه شده استفاده می شود . در این سالنها با استفاده از گرم کن و تهویه های مناسب برگها را خشک می کنند .

در حال حاضر در اکثر کشورهایی که توتون تولید می شود برای خشک کردن برگها از خشک کنهای الکتریکی استفاده می کنند . با استفاده از این خشک کنها برگها در زمان کوتاهی (100 تا 150 ساعت) در مقایسه با خشک کردن طبیعی ، خشک می شوند . خشک کنهای الکتریکی متعددی ساخته و به بازار عرضه شده است . مهمترین این خشک کنها عبارتند از بیگ بن وام ، ایکس.دی با استفاده از این خشک کنخا برگها طی چند مرحله به شرح زیر خشک می شوند .

مرحله تغییر رنگ : مرحله تغییر رنگ یکی از مهمترین مراحل خشک کردن برگهای توتون است . مرغوبیت توتون به این مرحله بستگی دارد . دقت در این مرحله ضرورت دارد زیرا رطوبت زیاد در برگها می تواند تغییرات شیمیایی –بیولوژیکی وسیعی را در برگ ایجاد کند . در مراحل دیگر خشک کردن نیز همواره باید دقت کرد تا خصوصیات مطلوب کسب شده در این مرحله حفظ شود . در مرحله تغییر رنگ 30 تا 35 درصد رطوبت برگها خارج و رگبرگهای اصلی زرد رنگ می شوند .

در این مرحله درجه حرارت از 30 درجه سانتی گراد به 41 درجه سانتی گراد افزایش ، و رطوبت از 90 درصد به 75 درصد کاهش می یابد . این مرحله به 36 تا 48 ساعت زمان نیاز دارد .

مرحله تثبیت رنگ : در این مرحله رطوبت برگها به تدریج کاهش می یابد و فعالیت کلیه آنزیمهای برگ متوقف می شود و هیچ گونه فعالیت بیوشیمیایی در برگ صورت نمی گیرد.

در این مرحله رنگ به دست آمده در مرحله اول ثابت و پایدار می شود . بر اثر خروج مقدار زیادی رطوبت ، ابتدا قسمت انتهایی برگ خمیده می شود سپس تمام برگ چروکیده می گردد .

در مرحله تثبیت رنگ دما از 41 درجه سانتی گراد به 51 درجه سانتی گراد افزایش ، و رطوبت از 75 درصد به 35 در صد کاهش می یابد . برای انجام این مرحله 16 تا24 ساعت زمان نیاز است .

مرحله خشک کردن برگها : در این مرحله تمام رطوبت مورد نظر از گیاه خارج می شود . به طوری که برگها با کوچکترین تماسی شکسته و خرد می شوند .

در این مرحله دما از 57 درجه سانتی گراد به 65 درجه سانتی گراد افزایش ، و رطوبت از 35 درصد به 30 درصد کاهش می یابد . زمان مورد نیاز برای این مرحله 20 تا 30 ساعت است .

مرحله خشک کردن رگبرگ اصلی : چون ضخامت رگبرگ اصلی بیش از برگ است و رطوبت آن به طور همزمان با سایر قسمتهای برگ خارج نمی شود از این رو انجام این مرحله ضرورت دارد .

در این مرحله دما از 65 درجه سانتی گراد به 75 درجه سانتی گراد افزایش ، و رطوبت از 30 درجه به 20 درجه کاهش می یابد . زمان مورد نیاز برای انجام این مرحله 20 تا 30 ساعت است .

مرحله رطوبت کردن توتون : در این مرحله حرارت از 75 درجه سانتی گراد به 20 درجه سانتی گراد کاهش و رطوبت از 20 درصد به 35 درصد افزایش می یابد . در پایان این مرحله مقدار رطوبت برگها به 16 تا 18 درصد می رسد . به طوری که برگها به راحتی شکسته نمی شوند و از حالت چروکیده نیز خارج می گردند .

زمان مورد نیاز برای انجام این مرحله 16 تا 20 ساعت است .

پس از مرحله اخیر برگها بر حسب استانداردهای موجود به درجه 1 ، 2 و3 طبقه بندی می شوند . در این مرحله برگهای قله ای از برگهای کمری و پایه ای متمایز می گردند . سپس توتون به صورت عدلهای بزرگ چندین کیلویی بسته بندی شده و در شرایط مناسب از نظر حرارت ، رطوبت ، تهویه و عدم وجود آفات انباری ، نگهداری می شوند .

عملکرد برگ خشک متفاوت است و به رقم ، زمان کاشت و شرایط اقلیمی محل رویش گیاه بستگی دارد و بین یک تا سه تن در هکتار می باشد . این مقدار توتون از 7 الی 21 تن برگ تازه بدست می آید .

• توتون

• توتون