گل برفی
نام انگلیسی: |
Lily-of-the-valley |
نام علمی: |
Convallaria majalis L |
خانواده: |
Liliaceae |
مشخصات گیاه
گل برفی گیاهی است علفی، چند ساله و متعلق به تیره سوسن و معمولا در مکان های سایه دار نواحی جنگلی و باغ ها می روید. ریزوم این گیاه استوانه ای شکل، مفصل دار ( بند بند ) و منشعب است که به صورت افقی و خزنده در زیر خاک رویش می کند.
از ریزوم در سال های اول یا دوم رویش، 2 تا 3 برگ به وجود می آید؛ اما ساقه گل دهنده در سال های بعدی تشکیل می شود. برگ ها در فصل بهار، از قسمت پایین ساقه که کم و بیش پولکی شکل و بسیار ظریف می باشد، رویش می کنند.
برگ ها بیضی شکل، به طول 10 تا 20 سانتی متر و تقریبا نوک تیزند. ناحیه پایین برگ ( نزدیک به ساقه )، باریک و کشیده است.
برگ های زرد رنگ کیفیت دارویی نامطلوبی دارند. گل ها عطر خاصی دارند که ناشی از وجود فارنزول می باشد. کمیت و کیفیت مواد موثره موجود در گونه های مختلف این گیاه متفاوت است و به شرایط اقلیمی محل رویش بستگی دارد.
نیازهای اکولوژیکی
خاک های مناسب برای کاشت این گیاه، خاک های شنی یا خاکهای با بافت متوسط می باشد. این گیاه در طول رویش به مقادیر مناسبی مواد و عناصر غذایی نیاز دارد. این گیاهان را می توان در خاک های کمی اسیدی، یا نیمه اسیدی، با موفقیت کشت نمود.
تکثیر گیاه
کاشت و تکثیر گیاه گل برفی به وسیله بذر و همچنین به روش رویشی صورت می گیرد.
تکثیر به وسیله بذر: بذرها را در اواخر آذر ماه در زمین هایی که برای کشت این گیاه آماده شده اند، کشت می کنند. بذرها پس از پشت سر گذاشتن یک دوره سرما، در بهار سال بعد سبز می شوند.
تکثیر گیاهان از طریق بذر، نه تنها روش مناسب و مطمنی نیست؛ بلکه رویش گیاه از بذر بسیار کند و آهسته خواهد بود، یعنی گیاهان 3 تا 4 سال پس از کاشت به گل خواهند نشست.
تکثیر رویشی: کاشت و تکثیر گل برفی معمولا به روش رویشی انجام می گیرد. ریزوم های گیاه را در موقعی از سال که هوا سرد نباشد، به طول 4 تا 10 سانتی متر جدا کرده، سپس آنها را در ردیف هایی به فاصله 30 تا 40 سانتی متر و در عمق 4 تا 6 سانتی متر کشت می کنند.
محصول گیاهانی را که به روش رویشی تکثیر شده اند، می توان از سال دوم برداشت کرد.
گل برفی به مدت 5 تا 6 سال، محصول دهی اقتصادی دارد، پس از این مدت باید آنها را ریشه کن کرد و گیاهان جدیدی را جایگزین آنها نمود.
مراقبت و نگهداری
چون رشد اولیه گیاه گل برفی بسیار کند است، علفهای هرز بدون مانع و به سرعت توسعه می یابند. لذا کنترل علف های هرز قبل از کاشت و نیز تهیه بستر عاری از علف هرز، ضرورت دارد. مبارزه با علف های هرز در طول رویش گیاهان نیز لازم است. می توان با استفاده از کولتیواتور، علف های هرز را وجین کرد.
برداشت محصول
اوایل تابستان ( تیر )، زمان مناسبی برای برداشت برگ هاست. در این صورت، برگ ها را از ناحیه نزدیک به زمین برداشت می کنند( عمل فوق را می توان با داس نیز انجام داد).
فصل پاییز، زمان مناسبی برای برداشت اندام های زیرزمینی است. اندام های برداشت شده را در سایه و یا به وسیله خشک کن های الکتریکی، در دمای 40 تا 50 درجه سانتی گراد، خشک می کنند. مقدار رطوبت مجاز در برگ ها پس از خشک شدن، 11٪ تا 12٪ است.
نسبت برگ های تازه به خشک 5 به 1،گل ها 7 به 1 و ریشه 3 به 1 است.
پیکر گیاهان به علت وجود گلیکوزید های سمی، خطرناک و مرگ آور است. از این رو، هنگام برداشت محصول و خشک کردن آنها، باید از دستکش، روپوش و کفش های بلند استفاده نمود. همچنین، پس از اتمام کار باید دست ها را با آب و صابون شست.