کیسه کشیش

نام انگلیسی: Pick pocket, shepherd's purse

نام علمی: Capsella bursa-pastoris

خانواده: Brassicaceae

مشخصات گیاه

کیسه کشیش گیاهی علفی، یک ساله به ارتفاع 20 – 30 سانتی متر است. گل های آن دارای 4 گلبرگ به رنگ سفید و فراهم به صورت خوشه هستند. طول خوشه گل دار آن بر حسب محل رویش گیاه متفاوت است، در زمین های مناسب و مرطوب خوشه ها بلند، ولی در اماکن نا مساعد و خشک خوشه های کوتاه به طول چند سانتی متر تشکیل می دهد. میوه آن خورجین و به شکل قلب، بذر ها ریز و به رنگ قهوه ای روشن است. نام کیسه کشیش اط شکل غلاف دانه گرفته شده که اشاره به کیسه قلبی شکل ان دارد.

نیازهای اکولوژیکی

گیاه کیسه کشیش در تمامی نواحی ایران به صورت خودرو مشاهده می شود. به نظر می رسد که منشاء اصلی آن برخی نواحی مدیترانه بوده باشد. وجود آن در کشت زار ها موجب سرعت انتشار آن در نواحی مختلف زمین شده است و چون اختصاصات گیاه به گونه ای است که در هر شرایط رشد و نمو دارد، از این رو در همه جای کره زمین می توان آن را پیدا کرد.

ترکیبات شمیایی

اندام هوایی کیسه کشیش دارای فلاونوئید، پلی پپتید، کولین، استیل کولین، تیرامین و هیستامین است.

موارد مصرف و خواص درمانی

قسمت مورد استفاده کیسه کشیش اندام های هوایی گیاه است. آثار درمانی آن مشابه ارگوت است با این تفاوت که خطر مسمومیت ندارد. کیسه کشیش دارای اثر بند آورنده خون است تاکنون هیچ یک از محققان نسبت به این اثر تردد نداشته اند. پژوهش ارزنده محققان نشان داده که شیره حاصل از گیاه کیسه کشیش در موارد خونریزی در فواصل قاعدگی اثر قطعی دارد. به طوری که مصرف یک قاشق چای خوری آن در هر ساعت، به آسانی این ناراحتی را رفع می کند. در طب عوام اشاره شده، مصرف حتی یک قاشق شیره این گیاه خونریزی را قطع می کند و اگر مصرف آن تا روز بعد ادامه یابد، مداوای کامل زنان را در دوره خونریزی در فواصل قاعدگی به دنبال دارد. مصرف کیسه کشیش در استفراغ ها و خلط های خونی، همچنین در رفع خونریزی های واضح از بینی و یا در ادرار نیز موثر تشخیص داده شده اند. بذر گیاه کیسه کشیش به عنوان غذای پرندگان قفسی به کار می رود.

تکثیر گیاه

این گیاه با بذر تکثیر می شود.

کاشت

با کاشت بذر کیسه کشیش در بستر مناسب به فاصله ردیف 30 سانتی متر و فاصله روز ردیف 10 سانتی متر می توان به تراکم مطلوبی دست یافت. روی ردیف های کاشت را با توجه به ریز بودن بذر به صورت سطحی می توان با ماسه پوشاند.

برداشت محصول

در گیاه کیسه کشیش، اندام هوایی مورداستفاده قرار می گیرد. در نواحی معتدل برداشت محصول از گیاهان خودرو در طول سال انجام می گیرد. برداشت بذر هنگامی که غلاف ها شروع به تغییر رنگ دادند، انجام می شود. برداشت اندام هوایی در هنگام گل دهی و تشکیل غلاف ها صورت می گیرد

گونه های دیگر

این گونه فقط گیاه موجود در جنس Capsella  در ایران است. در حالی که در جهان 5 گونه برای این جنس معرفی شده است.