گل اختر

نام انگلیسی:
 
نام علمی: Canna indica L.

خانواده: Cannaceae

مقدمه

گیاه زینتی است که در سال های اخیر به ایران وارد شده و تقریبا در اغلب نقاط معتدله و معتدله گرم ایران همیشگی و دائمی است و نیازی به باز کشت ندارد، گل های زیبای آن مد نظر است و کمتر به عنوان گیاه دارویی به آن توجه شده است.

مشخصات گیاه

گیاه علفی چند ساله، با ساقه های زیر زمینی. قاعده برگ ها پیچیده و ساقه ای کاذب ایجاد می نماید، گیاه به ارتفاع 1/5 (یک و نیم) تا 3 متر. برگها به طول 30 – 35 سانتی متر، مستطیلی تا قاشقی شکل یا تخم مرغی، سبز رنگ. گل ها نر ماده، نا منظم، معمولا زیبا و در پانیکول سنبله مانند انتهایی. کاسبرگ ها به طول 14 – 15 میلی متر، مستطیلی، سبز کم رنگ. جام گل سرنیزه ای، خیلی بلند تر از کاسه گل، زرد مایل به سبز (قرمز، زرد)، لوله ای و به پرچم ها پسبیده. پرچم ها گلبرگ نما، به رنگ روشن، پرچم های عقیم پایینی به طول حدود 60 میلی متر، زرد مایل به قرمز، با نقاط (لکه های) قرمز، نوک چال دار، پرچم های عقیم بالایی قرمز، زرد یا ارغوانی، به طول حدود 80 میلی متر، قاشقی، نوک چال دار. تخمدان زگیل دار، تحتانی، سه حجره ای، تمکن محوری، میوه کپسول سه گوشه، سنگ پایی.

پراکندگی جهانی: سراسر نواحی گرم و مرطوب آمریکا، بومی شده در سایر نقاط گرم و مرطوب و شبه گرم و مرطوب جهان.

پراکندگی جغرافیایی در ایران: در ایران به عنوان گیاه زینتی کاشته می شود و دارای واریته ها و کولتیوار های فراوان است، در استان های گرگان، گیلان، مازنداران، آدربایجان، خوزستان، تهران، اصفهان، فارس، خراسان و .... اغلب در پارک ها، بلوار ها و باغچه های منازل کاشته می شود.

نیازهای اکولوژیکی

این گل بومی مناطق گرمسیر است و سرمای زمستان در مناطق با اقلیم معتدل، باعث آسیب به گیاه می‌شود. دمای ایده آل محیط برای کشت و پرورش گل اختر، دمای ۲۰ درجه سانتیگراد است.

نور مورد نیاز گل اختر

خواص دارویی و ترکیبات شیمیایی

ریشه و ریزوم گل اختر دارای ترکیباتی چون 3′-hydroxytrimethoprim، 3,7-epoxycaryophyllan-6-one، swietenine, typhasterol, hexacosanedioic acid  می باشد. گیاه برای درمان دردها و ناراحتی های زنان بکار می رود. جوشانده ریشه گیاه با برنج تخمیر شده برای درمان سوزاک و فقدان عادت ماهیانه مصرف می شود. همچنین دارای خاصیت ضد باکتریایی و ضد میکروبی دارد.

تکثیر گیاه

کاشت بذر گیاه اختر در حدود ۴ سال طول می‌کشد تا جوانه بزند و به همین دلیل تکثیر از طریق بذر تنها برای به‌ نژادی و تولید رنگ‌های متنوع گیاه قابل توجیه است. ساده‌ترین شیوه تکثیر گل اختر، همان تقسیم ریشه‌های زیرزمینی و زمان کاشت مناسب آن نیمه اول فصل بهار است که مراحل آن در ادامه آورده شده است.

تقسیم پیازهای اختر

برای پرورش گل اختر نیاز به گلدان بزرگ است. برای کاشت بوته ابتدا خاک را تا عمق ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتری نرم کنید و روی آن را با لایه‌ای از کود آلی به عمق ۵ تا ۱۰ سانتی‌متر بپوشانید.

سوراخی به عمق ۵ تا ۷ سانتیمتر داخل خاک ایجاد کنید و ریشه‌های زیرزمینی را در سوراخ قرار دهید. به طوری که جوانه‌ها رو به بالا قرار گیرند.

در انتخاب پیاز یا همان ریشه زیرزمینی گیاه دقت کنید پیاز زخمی، نرم، یخ زده، سیاه، پوسیده، پوک و چروکیده نباشد. پیاز خوب سالم، تمیز و پاک است و پوسته موجود در سطح آن کامل و سالم بوده، قطر پیاز باید نه خیلی درشت و نه خیلی ریز باشد. سوراخ را به آرامی با خاک بپوشانید و محکم کنید. آبیاری را به طور کامل انجام دهید به طوری که آب اضافی از کف گلدان خارج شود. گیاه اختر ۴۵ تا ۶۰ روز پس از کاشت به گلدهی می‌رسد.

مراقبت و نگهداری

بهترین خاک برای پرورش گل اختر در گلدان، خاک حاصلخیز با بافت سبک و غنی از مواد آلی است. ترکیبی از خاک باغچه؛ ماسه و کود دامی پوسیده برای کاشت این گیاه مناسب است.البته از بکار بردن کود دامی حتی پوسیده در خاک برای گلدانهای آپارتمان و منزل اجتناب کنید زیرا منبع تشکیل مگس های ریز سیاه است. برای کاشت و پرورش گل اختر در آپارتمان باید از گلدان با سایز بزرگ استفاده کنید و آن را در مکانی با دریافت نور کافی خورشید قرار دهید.

گل اختر نیاز آبی زیادی دارد و بهتر است بستر کاشت در طول رشد گیاه همواره مرطوب – و نه غرقاب – باشد. توجه داشته باشید، آبیاری بیش از اندازه و ماندن آب در گلدان باعث پوسیدگی پیاز و ریشه خواهد شد.