ثعلب

نام انگلیسی: Crow-foot, Spotted-orchis

نام علمی: Orchis masculata

خانواده: Orchidaceae

مقدمه

ثعلب در لغت به معنای بیضه روباه می باشد.

ثعلب به دو صورت گرده و پنجه ای بوده که ثعلب گرده قویتر و بهتر از پنجه ای می باشد. ثعلب مایه یا اکسیر اصلی بستنی بوده و بدون این گیاه ساخت بستنی ممکن نیست. در اینجا به ثعلب پنجه ای پرداخته می شود.

مشخصات گیاه

گیاهی پایا و دارای غده زیر زمینی منقسم به تقسیمات پنجه ای و ارتفاعی بین 25 تا 70 سانتی متر است. از مشخصات آن این است که برگ هایی به رنگ سبز تیره در سطح فوقانی ولی کمی غبار آلود در سطح تحتانی دارد، به علاوه لکه های قهوه ای رنگ در پهنک برگ آن دیده می شود. گل های زیبا و گلی رنگ یا سوسنی و گاهی سفید رنگ آن که در فاصله ماه های اردیبهشت تا تیر ماه ظاهر می گردند، در آغاز وضع فشرده بر روی محور گل آذین سنبله دارند ولی پس از شکفتن، تغییر شکل داده ظاهر استوانه ای پیدا می کنند. در براکته های زیر گل آن، 3 رگبرگ اصلی و در رگبرگ های آن، لکه هایی به رنگ ارغوانی یا بنفش تشخیص داده می شود. حالات غیر طبیعی مختلفی در اعضای این گیاه مخصوصا در نوع گل آذین و همچنین براکته های آن دیده می شود که خود امر تشخیص را گیاه مشکل می سازد. دارای ساقه راست و تو خالی می باشد.

نیازهای اکولوژیکی

بیشتر در جنگل ها و چمن زار های مرطوب نواحی کوهستانی و در جایی که همیشه جریان آب وجود داشته باشد، یافت می شود.

زیستگاه و پراکنش در ایران

در آذربایجان، دیلمان، نواحی مرطوب کوه گلوزا، کوه های کردستان و الموت یافت می شود.

تهیه ثعلب

از غده های زیر زمینی این گیاه ثعلب تهیه می کنند. برای این کار، غده های مذکور را پس از خارج کردن از زمین به خوبی با آب می شویند سپس در آب جوش قرار می دهند تا بافت های آنها نرم شود، بعدا آنها را خشک نموده به مصارف تغذیه می رسانند.

ترکیبات شیمیایی و خواص درمانی

ثعلب دارای 50 درصد مواد لعابی شبیه باسورین، هیدارت کربن شبیه صمغ عربی و غیر محلول در آب، 72 درصد آمیدون تغییر شکل یافته، 5 درصد مواد پروتیدی، 5 درصد قند، املاح معدنی نظیر کلرور سدیم و فسفات کلسیم و همچنین مقدار بسیار جزئی از اسانسی است که بر اثر خشک شدن عضو گیاه، به صورت کومارین تغییر شکل پیدا می کند.

جوشانده 18 در هزار ثعلب، اثر مفرح و نرم کننده دارد و در رفع سرماخوردگی، اخلاط خونی، رفع حالات تحریکی و التهابی سینه یا دستگاه هضم و همچنین رفع نفریت، ورم مثانه و اسهال های ساده مفید واقع می شود. از دم کرده 50 تا 100 گرم آن در یک لیتر آب نوعی ژله به دست می آید که برای موارد مذکور و همچنین رفع ورم حاد روده و در تب های تیفوئید می توان استفاده نمود.

ثعلب را می توان با شیر یا جوشانده ها و کاکائو مخلوط نمود. ثعلب برای کسانی که معده حساس دارند و همچنین برای کودکان، غذای مناسبی به حساب می آید.

پورد ثعلب در تقویت جنسی، نازایی، آسم و سرفه، تقویت حافظه و اعصاب، توان از دست رفته بدن، فتق واریکوسل، ورم بیضه، درد های مفصلی، رشد عمومی بدن بکار می رود.

ریشه ثعلب یکی از قویترین گیاهان در ازدیاد اسپرم و نطفه است. افرادیکه به دلیل ضعف و کمبود اسپرم بچه دار نمی شوند بهترین داروی آنها ثعلب می باشد که در این زمینه معجزه می کند. پودر ثعلب 200 گرم، دارچین و زنجبیل از هر کدام 40 گرم و میخک 15 گرم با هم ترکیب کرده، یک الی سه وعده در روز با زرده تخم مرغ خام یا نیم بند یا در یک قاشق عسل مخلوط نموده و بخورند. البته تعیین عسل یا تخم مرغ بستگی به مزاج فرد مصرف کننده دارد.

تکثیر گیاه

ثعلب با وجود اینکه دارای گل و تخم است جزو گیاهان هاگزا می باشد و از طریق غده زیر زمینی تولید مثل می نماید.

ثعلب مقدار زيادي بذر توليد مي‌كند. كه اين بذرها برخلاف گياهاني چون ذرت و نخود فرنگي، هيچ آندوسپرمي و مواد غذایی ندارند. از اين رو به آن بذر لخت نيز مي‌ گويند. بنابراين، اين بذرها در طبيعت بدون كمك قارچ‌ ها قادر به جوانه زنی نيستند. در حالي كه در آزمايشگاه و در محيط رشد مصنوعي با مواد غذايي مورد نياز مي‌ توانند جوانه زنی داشته باشند.

• ثعلب

• ثعلب

• ثعلب

• ثعلب

• ثعلب

• ثعلب

• ثعلب

• ثعلب

• ثعلب