زرین گیاه
نام انگليسي: Zarringiah
اسم علمی: Dracocephalum kotschyi Boiss.
خانوادة: Labiatae
مقدمه
زرین گیاه یکی از گیاهان اندمیک و منحصر به فرد منطقه زاگرس می باشد. پراکنش این گیاه در ایران در منطقه مرکزی ایران در منطقه ایران و توران، در استان اصفهان و چهارمحال و بختیاری در ارتفاعات خوانسار، سمیرم، فریدن، فریدونشهر مشاهده می شود.
ویژگیهای گیاهشناسی
زرین گیاه، گیاهی است نيمه چوبي به ارتفاع 10 تا 20 سانتي متر. ساقه هاى چوبي متعدد و ايستاده، محكم، ساده يا كمي منشعب و برگ هاي دمبرگ دار، تخم مرغي شكل، داراي دندانه هاي نوك كند يا كنگره اي و گل هاي بزرگ، سفيد يا سفيد متمايل به زرد، مجتمع در چرخه هاي واقع در بندهاي ساقه به صورت خوشه انتهايي است. گل هاي اين گياه از نيمه دوم ارديبهشت ماه ظاهر شده و تا اوايل تير ماه ادامه مي يابد.
نیازهای اکولوژیکی
در مناطق استپی و نیمه استپی، مناطق کوهستانی، مکان های سردسیر و سنگلاخی با ارتفاع 2500 تا 3000 متر و بارندگی حداقل 300 میلیمتر در سال به چشم می خورد.
ترکیبات و خواص درمانی
از برگ و گل این گیاه استفاده می شود. این گیاه به عنوان یک گیاه دارویی مهم جهت رفع درد های روماتیسمی و درد های مفصلی به کار می رود. وجود ترکیبی به نام Spinal-z و زانتو میکرول در برگ های زرین گیاه مسئول اصلی خاصیت ضدسرطانی این گیاه دارویی است.
اجزاء اصلی این گیاه شامل لیمونین، الکل پریلیل، کاریوفیلین، فلاونوئید زانتومیکرول می باشد. اثرات درمانی این گیاه شامل کاهش تب، درد مفاصل و روماتیسم، تقویت حافظه، درمان بیماری ام اس، سریع کردن جریان خون، درمان سرگیجه، وزوز گوش و سردرد اشاره شده است.
لیمونن که یکی از اجزای اصلی اسانس زرین گیاه می باشد، به عنوان یک مهار کننده آنزیم مبدل آنژیوتانسین، ضد تومور، ضد ویروس، باکتری کش، عامل پیشگیری کننده از سرطان، ضد کاندیدیا، خلط آور، مهار کننده رشد قارچ ها، ضد اسپاسم و مسکن مؤثر می باشد. ژرانیول نیز یکی از ترکیباتی است که در اسانس زرین گیاه وجود دارد و سبب ممانعت از رشد و سنتز پلی آمین ها در سلول های سرطانی انسان شده است.
کاشت
از بذر این گیاه جهت تکثیر استفاده می شود. طول بذر 4 میلی متر، عرض بذر 1.25 میلی متر و قطر بذر 1.07 میلی متر است. شکل بذر به صورت تخم مرغی یا واژ تخم مرغی، سطح شکمی برآمده است و دارای یک خط هشت مانند در نوك می باشد سطح پشتی دارای سه تا پنج خط قهوه ای بسیار تیره است نوك بذر لوب دار است. این بذور به رنگ قهوه ای تیره با یک خط شیب دار هشت مانند در نوك که در سطح شکمی قابل مشاهده تر می باشد. نوع میوه بذري زرین گیاه نیز فندقه است.